آندوسکوپی ریه که به آن برونکوسکوپی هم گفته می‌شود، یکی از روش‌های پیشرفته و کاربردی در تشخیص و درمان بیماری‌های ریوی و تنفسی است. برای برونکوسکوپی در تهران، کلینیک دکتر بهروز امامی این خدمت را با بالاترین استانداردهای پزشکی ارائه میدهد. این روش که از طریق دستگاهی به نام برونکوسکوپ انجام می‌گیرد، امکان مشاهده مستقیم راه‌های تنفسی، بررسی بافت‌های داخلی ریه و انجام نمونه‌برداری‌های دقیق را فراهم می‌کند.
در ادامه به بررسی کامل این روش، موارد کاربرد، مراحل انجام و خطرات احتمالی آن می‌پردازیم.
برونکوسکوپی چیست؟
برونکوسکوپی روشی است که به پزشکان اجازه میدهد داخل ریه‌ها و مجاری هوایی شما را ببینند. این کار معمولاً توسط پزشک متخصص در اختلالات ریوی انجام می‌شود. برونکوسکوپ یک لوله نازک مجهز به نور و دوربین است که به پزشک کمک می‌کند بیماری‌های مربوط به ریه‌ها، نای یا گلو را تشخیص دهد و ارزیابی و در برخی موارد درمان کند. در طول آندوسکوپی ریه، این لوله از طریق بینی یا دهان شما، به پایین گلو و وارد ریه‌ها می‌شود.
هدف از انجام برونکوسکوپی ریه چیست؟
برونکوسکوپی معمولاً برای تشخیص علت مشکل ریوی انجام می‌شود. به‌عنوان مثال، پزشک ممکن است به دلیل سرفه مداوم یا نتیجه غیرطبیعی عکس‌برداری قفسه سینه، شما را برای برونکوسکوپی ارجاع دهد.
به طور کلی دلایل انجام آندوسکوپی ریه شامل موارد زیر است:
- تشخیص یک مشکل ریوی
- شناسایی عفونت ریه
- نمونه‌برداری (بیوپسی) از بافت ریه
- خارج کردن مخاط، جسم خارجی یا سایر انسدادها از مجاری هوایی یا ریه‌ها (مانند تومور)
- قرار دادن لوله کوچک برای باز نگه‌داشتن مجرای هوایی (استنت)
- درمان مشکل ریوی (برونکوسکوپی مداخله‌ای)، مانند خونریزی یا تنگی غیرطبیعی مجرای هوایی (استنوز)
برنکوسکوپی چه انواعی دارد؟
دستگاه برونکوسکوپ بر اساس نوع لوله‌ای که به کار برده می‌شود به دو نوع تقسیم می‌شود:
- برونکوسکوپ انعطاف‌پذیر یا برونکوسکوپ فیبراپتیک: پرکاربردترین نوع این دستگاه است و لوله‌ای باریک و نرم با قطری حدود یک سانتی‌متر و طولی نزدیک به 60 سانتی‌متر دارد.
- برونکوسکوپ سخت (ریجید): این نوع کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و معمولاً برای موارد خاصی نظیر برداشتن اجسام بزرگ یا خونریزی شدید به کار می‌رود.
مراحل برونکوسکوپی چیست؟
آندوسکوپی مجاری تنفسی معمولاً تحت بی‌حسی موضعی یا در موارد خاص با بیهوشی انجام می‌شود و به پزشک اجازه میدهد بافت‌ها و ساختارهای داخلی را بررسی و در صورت نیاز نمونه‌برداری کند. مراحل روش انجام برونکوسکوپی در مطب به شرح زیر است:
1. آماده‌سازی بیمار:
بیمار معمولاً داروی آرام‌بخش دریافت می‌کند یا در موارد خاص، بی‌هوش می‌شود. برای کاهش حساسیت، داروی بی‌حسی به دهان و حلق بیمار اسپری می‌شود. اگر لوله از طریق بینی وارد شود، از ژل بی‌حسی در سوراخ بینی استفاده می‌شود.
2. ورود دستگاه برونکوسکوپ:
لوله به آرامی وارد دهان یا بینی بیمار شده و به سمت نای و نایژه‌ها حرکت می‌کند. در ابتدای ورود، ممکن است بیمار دچار سرفه شود، اما پس از اثرگذاری داروی بی‌حسی این مشکل برطرف می‌شود.
3. انجام معاینات و نمونه‌برداری:
پزشک ممکن است محلول نمکی به ریه‌ها تزریق کند تا مایعات، سلول‌ها یا میکروب‌های موجود در کیسه‌های هوایی برای آزمایش شسته شوند (این عمل «شستشو» نام دارد). در صورت نیاز، پزشک با استفاده از انبرک، سوزن یا برس کوچک از بافت‌های ریه نمونه‌برداری می‌کند.
4. استفاده از ابزارهای مکمل:
در برخی موارد، پزشک ممکن است استنت وارد راه تنفسی کند تا نایژه‌های مسدود شده را باز نگه دارد. برای مشاهده دقیق‌تر، از روش‌های تصویربرداری نظیر سونوگرافی یا سی‌تی اسکن نیز استفاده می‌شود.
5. پایان عمل:
در انتها، دستگاه به آرامی از بدن بیمار خارج می‌شود و بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می‌گردد.
برونکوسکوپی ریه چقدر طول می‌کشد؟
آندوسکوپی مجاری تنفسی حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد. البته زمان دقیق بستگی به شرایط فردی و پیچیدگی بررسی دارد.
برونکوسکوپی ریه کودک چگونه انجام می‌شود؟
برونکوسکوپی اطلاعات مهمی برای کمک به تشخیص و مراقبت از کودک شما فراهم می‌کند. برای برونکوسکوپی از ریه کودک، از لوله انعطاف‌پذیر استفاده می‌شود. این روش با استفاده از بیهوشی عمومی انجام می‌شود تا معاینه راه‌های هوایی بدون ایجاد ناراحتی برای کودک صورت گیرد. گاهی اوقات برونکوسکوپی همراه با سایر اقدامات انجام می‌شود که معمولاً این اقدامات شامل ساکشن مقداری از مخاط یا خلط موجود در لوله‌های تنفسی است.
مراحل انجام برونکوسکوپی در کودکان:
1. بیهوشی:
کودک با تنفس گازهای بیهوشی به سرعت (طی ۱۰ تا ۱۲ تنفس) به خواب می‌رود. پس از بیهوشی کامل، سرم وصل می‌شود تا در صورت نیاز، داروهای بیهوشی بیشتری تزریق شود.
2. انجام برونکوسکوپی:
برونکوسکوپ (لوله انعطاف‌پذیر) به آرامی وارد راه‌های هوایی می‌شود. تمام مراحل روی صفحه مانیتور نمایش داده شده و روی DVD ضبط می‌شود.
کل فرآیند، از جمله بیهوشی، حدود ۳۰ دقیقه طول می‌کشد.
عوارض برونکوسکوپی چیست؟
پاره شدن ریه و ورود هوا به اطراف ریه‌ها و مدیاستن (فضایی در قفسه سینه که شامل قلب و سایر ساختارها است) جزو خطرناک‌ترین عوارض آندوسکوپی ریه است که باعث تنگی نفس می‌شود و می‌تواند بسیار کشنده باشد. خوشبختانه این عوارض در چند دقیقه اول بعد از اتمام برونکوسکوپی خودشان را نشان می‌دهند و ضروری است سریعاً مدیریت شوند. در مجموع برونکوسکوپی یک روش تهاجمی و دارای عوارض خاص خود است؛ به همین دلیل پزشک ابتدا تلاش می‌کند از اقدامات تشخیصی دیگر استفاده کند و در مرحله آخر به سراغ برونکوسکوپی ریه برود.
گذشته از این، اکثر عوارض جانبی فوری پس از انجام برونکوسکوپی و بیهوشی عمومی قبل از ترخیص از بیمارستان برطرف می‌شوند. با این حال، گلودرد و خشونت صدا دو عارضه مرتبط هستند که ممکن است چند روز ادامه یابند. این عوارض طبیعی هستند، چرا که عبور لوله (صرف نظر از اندازه آن) از گلو می‌تواند باعث حساسیت این ناحیه شود. در مواردی که نمونه‌برداری (بیوپسی) انجام شده باشد، ممکن است خونریزی خفیفی در محل نمونه‌گیری مشاهده شود.
برای تسکین ناراحتی‌های پس از برونکوسکوپی، می‌توانید از روش‌های مشابه درمان گلودرد ناشی از سرماخوردگی یا آنفولانزا استفاده کنید. راهکارهای تسکین دهنده گلودرد پس از برونکوسکوپی عبارتند از:
- اسپری‌های بی‌حس کننده بدون نسخه
- قرص‌های مکیدنی گلو
- قرقره آب نمک (نیم قاشق چای‌خوری نمک در یک لیوان آب گرم
غداهای نرم و سرد مانند:
- ماست بستنی (سرما به بی‌حس شدن گلو کمک می‌کند
- پوره سیب زمینی
- سوپ ولرم
غداهای ممنوع:
- غذاهای تند و ادویه‌دار
- مرکبات و غذاهای اسیدی
- غذاهای خشک و زبر (مانند نان تست)
- نوشیدنی‌های داغ
اگر گلو درد و گرفتگی صدای شما بیش از ۵ تا ۷ روز پس از برونکوسکوپی ادامه یابد، به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین عوارض جانبی دیگری نیز وجود دارد که باید مراقب آن‌ها باشید. در صورت مشاهده هر یک از عوارض نادر زیر پس از برونکوسکوپی، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:
- تب ۳۸ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر
- قرمزی یا تورم در محل قرار دادن سرم که ممکن است نشانه عفونت باشد
- نشت خون یا مایعات دیگر از محل سرم
- سرفه کردن مقادیر قابل توجهی خون (بیش از چند لخته به اندازه سکه یا چند قاشق چای‌خوری)
- درد قفسه سینه
- مشکل در تنفس
تشخیص نیاز به برونکوسکوپی توسط دکتر بهروز امامی
پیش از انجام هرگونه برونکوسکوپی، لازم است بیمار توسط پزشک متخصص معاینه و بررسی شود. دکتر بهروز امامی با انجام معاینات دقیق، مرور سابقه بیماری، نتایج عکس‌برداری و آزمایش‌ها، تشخیص میدهد که آیا برونکوسکوپی برای بیمار ضروری است یا خیر چون برونکوسکوپی دارای عوارض نسبتا زیادی است و اگر بدون نیاز واقعی انجام شود می‌تواند آسیب‌زننده باشد.
گرفتن نوبت آنلاین برونکوسکوپی
کلینیک دکتر بهروز امامی امکان گرفتن نوبت آنلاین برونکوسکوپی را فراهم کرده است تا بیماران بتوانند بدون اتلاف وقت، زمان مراجعه خود را رزرو کنند. شما می‌توانید از طریق وب‌سایت رسمی کلینیک، فرم نوبت‌دهی را تکمیل کرده و تاریخ و ساعت مناسب خود را انتخاب کنید. در این فرآیند، پیش از مراجعه، راهنمایی‌های لازم درباره آماده‌سازی برای برونکوسکوپی به شما ارائه خواهد شد.
مزایای انجام برونکوسکوپی در کلینیک دکتر بهروز امامی
کلینیک دکتر بهروز امامی با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته و تخصص بالا، خدمات برونکوسکوپی را با دقت و ایمنی بالا ارائه میدهد. ویژگی‌های این کلینیک عبارتند از:
- تجهیزات مدرن: استفاده از برونکوسکوپ‌های انعطاف‌پذیر و تکنیک‌های پیشرفته تصویربرداری
- تیم حرفه‌ای: حضور پزشکان و پرستاران مجرب برای کاهش استرس و خطرات احتمالی
- پشتیبانی پس از عمل: ارائه مشاوره و پیگیری دقیق برای بیماران پس از انجام برونکوسکوپی
جمع‌بندی:
برونکوسکوپی یک روش کم تهاجمی است که به پزشک امکان میدهد با استفاده از دستگاهی به نام برونکوسکوپ، داخل مجاری تنفسی و ریه‌ها را مشاهده کند. برونکوسکوپ یک لوله نازک مجهز به نور و دوربین است که به پزشک کمک می‌کند بیماری‌های مربوط به ریه‌ها، نای یا گلو را تشخیص دهد، ارزیابی کند و در برخی موارد درمان نماید. دستگاه برونکوسکوپ بسته به نوع لوله‌ای که به کار می‌برد به دو نوع انعطاف‌پذیر و سخت (ریجید) تقسیم می‌شود. برونکوسکوپی می‌تواند برای هر گروه سنی از کودکان گرفته تا افراد کهنسال که در بستر بیماری هستند و از ونتیلاتور استفاده می‌کنند یا اینتوبه هستند انجام شود.
