علائم افسردگی تنفسی چیست و چه تفاوتی در کودکان و بزرگسالان دارد؟

آیا می‌دانستید مصرف فقط یک دوز اضافه از داروهای مسکن قوی می‌تواند باعث توقف در تنفس شود؟ افسردگی تنفسی یکی از عوارض تهدید کننده داروها و بیماری‌های متفاوت است که در صورت عدم توجه می‌تواند زندگی فرد را به خطر بیندازد. آگاهی از علائم، دلایل و عوارض این مشکل به ما کمک می‌کند تا در صورت بروز، سریع‌تر اقدام کنیم.

افسردگی تنفسی چیست؟

افسردگی تنفسی یک اختلال است که باعث تنفس آهسته و ناکارآمد می‌شود. در طی یک چرخه تنفس طبیعی، شما اکسیژن را به درون ریه‌های خود استنشاق می‌کنید. خون شما اکسیژن را به سراسر بدن حمل کرده و به بافت‌ها می‌رساند. سپس خون، دی‌اکسید کربن (یک محصول زائد) را به ریه‌های شما بازمی‌گرداند. دی‌اکسید کربن هنگام بازدم از بدن شما خارج می‌شود؛ اما در هیپوونتیلاسیون یا دپرشن تنفسی، بدن نمی‌تواند دی‌اکسید کربن را به اندازه کافی دفع کند. این امر می‌تواند منجر به استفاده ناکارآمد از اکسیژن توسط ریه‌ها شود. نتیجه آن سطح بالاتر دی‌اکسید کربن و اکسیژن بسیار کم در دسترس بدن است.

مقایسه دپرسیون تنفسی با بیماری‌های مشابه

چه کسانی بیشتر در معرض خطر دپرشن تنفسی هستند؟

برخی افراد بیشتر از دیگران در معرض این بیماری قرار دارند، از جمله:

• سالمندان (به علت کاهش توانایی بدن در متابولیسم داروها)
• افرادی که از چند داروی آرام‌بخش به صورت همزمان مصرف می‌کنند
• بیماران ریوی و قلبی (مثل COPD یا نارسایی قلبی)
• کودکان و نوزادان (به‌ویژه در اثر مصرف تصادفی دارو یا بیهوشی)
• افراد دارای اضافه وزن یا مبتلا به بیماری آپنه خواب

  

دلایل افسردگی تنفسی چیست؟

دپرسیون تنفسی می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. یک دلیل شایع افسردگی تنفسی، مصرف بیش از حد الکل، دارو‌های تجویزی یا سایر مواد یا واکنش غیرمنتظره به آن‌ها است. هیپوونتیلاسیون همچنین می‌تواند به عنوان عارضه جانبی برخی دارو‌ها رخ دهد. برای مثال دوز‌های زیاد دارو‌های تضعیف‌کننده سیستم عصبی مرکزی ممکن است سیستم تنفسی را کند کنند. از جمله دارو‌هایی که مصرف آن‌ها ممکن است سبب افسردگی تنفسی شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اوپیوئید‌ها (که مخدر نیز نامیده می‌شوند): از جمله مورفین، ویکودین، اکسیکودون و فنتانیل.
• بنزودیازپین‌ها: از جمله لورازپام، آلپرازولام و دیازپام.
• باربیتورات‌ها: که گاهی برای تشنج یا میگرن تجویز می‌شوند.
• مواد غیرپزشکی: از جمله هروئین و گاما هیدروکسی بوتیرات.
• دارو‌های خواب‌آور تجویزی: از جمله زولپیدم.

سایر شرایط و بیماری‌هایی که می‌توانند باعث هیپوونتیلاسیون شوند عبارتند از:

• بیهوشی
• چاقی شدید (سبب می‌شود بدن برای تنفس سخت‌تر کار کند).
• آپنه انسدادی خواب سبب (انسداد راه هوایی در طول خواب می‌شود).
• بیماری مزمن ریوی مانند COPD و فیبروز کیستیک که منجر به مسدود شدن راه‌های هوایی می‌شوند.
• بیماری‌هایی که توانایی شما برای تنظیم مناسب تنفس کاهش می‌دهند مانند سکته مغزی و کم‌کاری تیروئید.
• بیماری‌هایی مانند دیستروفی عضلانی، آسیب‌های عصبی یا نخاعی، ‌ام‌اس (MS) و اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) که بر نخاع، اعصاب یا کنترل عضلات شما تأثیر می‌گذارند.
• تفاوت‌های آناتومیکی در قفسه سینه یا ستون فقرات مانند اسکولیوز ا(نحراف جانبی ستون مهره‌ها به راست یا چپ)، اسپوندیلیت آنکیلوزان (روماتیسم ستون فقرات) و فرورفتگی قفسه سینه.
• سموم یا مسمومیت شامل کزاز، مسمومیت سیگواترا (مسمومیت ناشی از ماهی آلوده) و بوتولیسم.

جدول دلایل شایع افسردگی تنفسی

علائم افسردگی تنفسی چیست؟

علائم افسردگی تنفسی شامل موارد زیر است:

• حالت تهوع و استفراغ
• سردرد
• خستگی (fatigue) یا بیحالی
• سردرگمی، گیجی یا تغییر وضعیت ذهنی
• ضربان قلب سریع
• سرگیجه
• تنفس آهسته، سطحی یا دشوارپ
• پوست، لب‌ها یا ناخن‌های متمایل به آبی (سیانوز)

عوارض افسردگی تنفسی چیست؟

سطوح بالای دی‌اکسید کربن در خون شما می‌تواند منجر به عوارضی شود که زندگی شما را تهدید می‌کنند. از جمله:

• اسیدوز تنفسی: وضعیتی که در آن خون شما اسیدی‌تر از حد طبیعی است.
• نارسایی تنفسی: وضعیتی است که در آن اکسیژن کافی به بافت‌های بدن شما نمی‌رسد.
• ایست قلبی
• کما
• فشار خون ریوی

تفاوت بین تنگی نفس عادی و افسردگی تنفسی

تفاوت افسردگی تنفسی در کودکان و بزرگسالان

• کودکان و نوزادان:

  علائم این بیماری در خردسالان ممکن است با بی‌قراری، گریه غیرمعمول، خواب‌آلودگی بیش از حد یا مشکل در شیر خوردن همراه باشد.

• بزرگسالان:

  در این سن، دپرشن تنفسی معمولاً با خواب‌آلودگی شدید، احساس گیجی یا کاهش وضوح ذهنی، سردرد، ضعف و کاهش تعداد تنفس مشاهده می‌شود. این علائم اغلب آشکارتر از نشنانه‌های کودکان است اما ممکن است با خستگی یا علائم بیماری‌های دیگر اشتباه گرفته شود.

• اهمیت تفاوت‌ها:

  به دلیل تفاوت در نحوه بروز علائم بین کودکان و بزرگسالان، مراقبان و خانواده‌ها باید توجه ویژه‌ای داشته باشند. شناسایی سریع نشانه‌ها و اقدام به موقع می‌تواند از عوارض خطرناک و تهدیدکننده زندگی جلوگیری کند.

جمع بندی

افسردگی تنفسی  تجربه نگران‌کننده‌ای است که می‌تواند باعث تنفس آهسته و ناکارآمد و کاهش اکسیژن بدن فرد شود. این بیماری می‌تواند ناشی از استفاده داروهای مسکن قوی، اوپیوئیدها، بیماری‌های ریوی، مشکلات عصبی-عضلانی یا عوامل ساختاری باشد. علائم شایع شامل خواب‌آلودگی، گیجی، تنفس سطحی و سیانوز است و در صورت بی‌توجهی ممکن است به نارسایی تنفسی، کما یا ایست قلبی منجر شود. سالمندان، کودکان، بیماران قلبی و ریوی و افراد مصرف‌کننده چند داروی آرام‌بخش در معرض خطر بیشتری قرار دارند.